سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری قزوین

براساس آمارهای ارائه شده، سالانه ۳۵ ساعت از وقت رانندگان امریکایی در ترافیک سپری می شود. این در حالی است که در دیگر کشورها به خصوص کشورهای توسعه نیافته این زمان به هزاران ساعت افزایش می یابد. این یعنی به هدر رفتن میلیاردها لیتر سوخت در طول سال، اما از آنجایی که فناوری در همه زمینه ها گسترش چشمگیری داشته است، در این مورد هم راه حل های فوق العاده یی را پیش روی ما نهاده است.

امروزه می توان کنترل ترافیک بزرگراه ها، خیابان های شلوغ و حتی جاده های بین شهری را به وسیله دستگاه ها و تجهیزاتی همچون حسگرها، دوربین های ویدئویی و تابلوهای الکترونیکی انجام داد. حسگرها را می توان در کف خیابان ها جاگذاری کرد و از کوچک ترین تغییرات در ولتاژ های الکتریکی آنها، متوجه عبور و مرور تعداد اتومبیل ها در خیابان شد. بنابراین می توان سرعت ترافیک را به وسیله به دست آوردن سرعت از بین دو مجموعه از این حسگرها به طور دقیق محاسبه کرد. اطلاعات مربوط به میزان و سرعت ترافیک به یک کامپیوتر مرکزی ارسال می شود که مرکز فرماندهی کنترل ترافیک بر آن نظارت می کند. به طور مثال هنگامی که این مجموعه حسگرها متوجه کاهش سرعت یا افزایش میزان ترافیک می شوند، ماموران مرکز کنترل ترافیک می توانند به وسیله دوربین های ویدئویی بلافاصله متوجه این تراکم ترافیک شوند و با استفاده از تابلوهای الکترونیکی، رانندگان خودروهای در حال حرکت در مسیر منتهی به مسیر شلوغ را از وجود ترافیک سنگین آگاه کنند و مسیرهای دیگری را به آنها نشان دهند. نصب حسگرها در خیابان ها و بزرگراه ها، نصب دوربین ها و حسگرها در مکا ن های بلند اطراف خیابان ها و استفاده از افرادی برای کنترل صفحه نمایش های مرکز کنترل، تقریباً هزینه زیادی دربر دارد. به همین دلیل هم نمی توان از آنها به مقدار زیاد و در حد رفع نیاز استفاده کرد. بر همین اساس باید به فکر جایگزینی دیگر هم بود که سیستمی جدیدتر و ارزان تر برای استفاده گسترده تر در شهرها باشد. در حال حاضر کمتر کسی را می توان یافت که حداقل یک وسیله ارتباطی، همراه خود نداشته باشد. آمارها نشان می دهد در سال ۲۰۰۷ میلادی تقریباً بیش از ۲۷۰ میلیون مشترک تلفن همراه در ایالات متحده وجود داشته که روز به روز هم بر تعداد مشترکان جدید افزوده می شود. ضمن اینکه میلیون ها نفر هم دارای پیجرهای دوطرفه هستند. سیگنال های رادیویی که از این وسایل الکتریکی منتشر می شود، می توانند موقعیت افراد را در هر زمان مشخص کنند. بنابراین امکان مکان یابی دارندگان تلفن همراه یکی از بخش های مهم سیستم های کنترل ترافیک در آینده خواهد بود.

 

 
شرکت الکترونیکی «cell-loc» از سال قبل تاکنون در بزرگراه های شهر «کالگری» کانادا به آزمایش و بررسی فناوری جدید مکان یابی تلفن همراه مشغول است. این شرکت برای آزمایش عملکرد سیستم جدید خود، اولین بار در اوایل سال ۲۰۰۲، یک اتومبیل را به سه کیلومتری یک اتوبان اصلی در مرکز شهر فرستاد. این اتومبیل به منظور مقایسه درستی عملکرد سیستم جدید، به یک گیرنده GPS مجهز بود. سپس اطلاعات به دست آمده از GPS و سیستم جدید که از راه دور در حال کنترل تلفن همراه بود، مقایسه شدند. هرچند نتایج در آن زمان کاملاً منطبق با هم نبود ولی دقت سیستم جدید برای کاربرد در زمینه کنترل ترافیک کافی به نظر می رسید. این سیستم که هم اکنون «cellocate» نامیده می شود، براساس سیستم تلفن همراه عمل می کند. در سراسر یک شهر، پست های شنود تلفن همراه به تعداد بسیار زیاد وجود دارد.
این پست ها می توانند به سادگی امواج رادیویی را بیابند ولی نمی توانند آنها را به جایی ارسال کنند. برای به دست آوردن موقعیت کامل تلفن همراه، به سه پست مخصوص نیاز داریم. این پست ها سیگنال های ارسالی تلفن همراه را دریافت می کنند که آن را شناسایی کرده و سپس مدت زمان رسیدن امواج رادیویی را از زمان ارسال آنها محاسبه می کنند.
هنگامی که برجک های سه پست بر یک ارسال سیگنال تلفن همراه زمان گذاری کنند، بلافاصله اطلاعات به کامپیوتر مرکزی ارسال می شود تا مکان تلفن همراه شخص موردنظر محاسبه و کاملاً مشخص شود. بنابراین موقعیت تلفن همراه توسط مکان یابی محل برخورد هذلولی های (مکان یابی های ریاضی) حاصل از امواج رادیویی محاسبه می شود. کامپیوتر می تواند به وسیله تجزیه و تحلیل زمان صرف شده برای رسیدن موج رادیویی از تلفن همراه راننده وسیله نقلیه تا پست شنود، مکان دقیق قرارگیری شخص در بزرگراه را محاسبه کند و تشخیص دهد. البته این روند تشخیص و مکان یابی تنها در چند ثانیه صورت می گیرد. شرکت cell-loc هم اکنون به دنبال یک شرکت دیگر برای عرضه سرویس های همراه برای مشارکت در اجرای خدماتی همچون ارسال خبرهای ترافیکی به تلفن همراه رانندگان است که البته این سرویس تا پیش از ماه مارس سال ۲۰۰۸ در ایالات متحده راه اندازی می شود. برخی سازمان های حمل و نقل برای تکمیل سیستم های مکان یابی تلفن همراه همچون «cellocate» از برچسب های فرکانس رادیویی به منظور دریافت عوارض بزرگراه ها استفاده می کنند. به این ترتیب که با عبور خودروهای دارای برچسب از کنار دستگاه هایی که این برچسب را می خوانند و در کنار بزرگراه ها نصب شده اند، مقدار مشخصی از پول پیش پرداخت شده در حساب برچسب های خودروی آنها کسر می شود. در این صورت ترافیک سنگین ناشی از توقف خودروها برای پرداخت عوارض در بزرگراه ها حذف می شود و ترافیک روان تر می شود. قابل ذکر اینکه این سیستم های جدید همگی با قوانین کمیته ارتباطات فدرال ایالات متحده(Fcc) مطابقت دارند.
ضمن اینکه با استفاده از این برچسب ها می توان از زمان عبور خودروها از دو نقطه مشخص آگاه شد و بدین وسیله از موقعیت خودرو، سرعت خودرو و از همه مهم تر شدت ترافیک بزرگراه اطلاع دقیق به دست آورد. هنگامی که اطلاعات از تلفن های همراه دریافت می شوند، باید به رانندگان خودروهای مسیر منتهی به بزرگراه دارای ترافیک سنگین انتقال داده شود و آنها را از مسدود بودن راه مطلع کرد که البته برای انجام این کار از چند روش می توان استفاده کرد. یکی اینکه اطلاعات انبوه جمع آوری شده از طریق یک وب سایت قابل دسترسی خواهد بود یعنی یک نقشه، خیابان ها و بزرگراه های مهم شهر را به رنگ های سبز، زرد و قرمز نمایش خواهد داد که به ترتیب بیانگر وضعیت ترافیک به صورت روان، سبک و سنگین هستند. دیگر اینکه با پرداخت مبلغی ناچیز به طور متوسط در هر ماه اطلاعات ترافیکی درباره مکان حضور شخص به تلفن همراه وی فرستاده شود.

ضمن اینکه این سیستم می تواند مسیرهای مناسب دیگری را هم برای رهایی از ترافیک مسیر اصلی پیشنهاد کند.
روش دیگر این است که اطلاعات ترافیکی در تابلوهای الکترونیکی معمولی در معرض دید تمام رانندگان قرار گیرد. سازندگان سیستم های جدید کنترل ترافیک بر این باورند که با اطلاع رسانی سریع به رانندگانی که متقاضی دریافت پیام های ترافیکی به وسیله تلفن همراه هستند، آنها فرصت مناسبی برای تغییر مسیر خود خواهند داشت و این سیستم ها با سیستم های متداول امروزی که تنها راه اطلاع رسانی آنها تابلوهای الکترونیکی نزدیک بزرگراه های دارای ترافیک سنگین یا رادیو و تلویزیون هستند تفاوت های بسیار زیادی دارند. تلفن های همراه و دیگر وسایل دیجیتالی، امروزه همچون استفاده از خودروها متداول شده اند یعنی در واقع اکثر رانندگان دارای تلفن همراه هستند و بنابراین می توان برای حل مشکل ترافیک از اتحاد بین آنها و خودروها استفاده کرد. در آینده یی نزدیک خواهیم دید که چگونه این فناوری ها رفت و آمدهای ما را در شهرهای شلوغ آسان خواهند کرد.